20/26 Czy istnieje ograniczenie wysokości zbiorników do uprawy roślin w akwarium? Byłem zaskoczony tutaj w ogrodzie botanicznym i w zoo - zbiorniki mają wysokość 80–120 cm, jednocześnie rośliny pięknie rosną.
Tak, istnieje i można rozpatrywać je na dwa sposoby. tj. na gruncie praktycznym i w teorii. W standardowych domowych akwariach wbudowanych w meble, ściany etc. lub wolnostojących, ale z dostępem jednostronnym maksymalna głębokość (h = jeden z boków trójkąta prostokątnego) skorelowana jest z długością ręki użytkownika akwarium mierzonej od pachy do końca zaciśniętej pięści (a – przeciwprostokątna trójkąta) oraz od szerokości dna akwarium (s = drugi bok trójkąta). Aby obliczyć głębokość akwarium, która będzie dopasowana do naszego wzrostu i przy której swobodnie będziemy mogli pracować, korzystamy z twierdzenia Pitagorasa, które mówi, że w trójkącie prostokątnym suma kwadratów długości przyprostokątnych (s2 + h2) jest równa kwadratowi długości przeciwprostokątnej tego trójkąta (a2). Po odpowiednim przekształceniu wzoru obliczamy maksymalną głębokość (h) akwarium. Dla wysokich (180-190 cm wzrostu) wynosi ona 50–55 cm. Oczywiście korzystając ze specjalnych szczypiec do sadzenia roślin i długich nożyczek do ich przycinania głębokość tę można zwiększyć. Uzyskana głębokość wody (ok. 42–48 cm) jest odpowiednia dla większości gatunków uprawianych w akwariach. Jednakże dla wielu drobnych roślin tworzących łączki na dnie zbiornika i cejlońskich kryptokoryn (Cryptocoryne) jest ona za duża, a za mała dla dużych nurzańców (Valisneria), aponogetonów (Aponogeton) czy żabienic (Echinodorus). Tak więc, dla jednych roślin akwaria powinny być płytkie a dla innych mogą być głębsze.

Teoretyczne akwarium może być tak głębokie, do jakiej głębokości w naturze potrafią rosnąć rośliny, które byłyby w nim uprawiane, jeśli tylko zapewnimy im wystarczająco silne oświetlenie. Jednakże przy tak głębokich akwariach problemem jest ich czyszczenie, w związku z czym nie robi się takowych.

Mówiąc rośliny mam na myśli rośliny naczyniowe z grupy elodeidów i nymfeidów. W czystej wodzie nymfeidy rosną jeszcze na głębokości 2,5m, niektóre z elodeidów spotkamy na głębokości 3–4 m, podczas gdy większość z nich schodzi do 1,5–2m. Rośliny niższe spotyka się na większych głębokościach. Emersyjne rośliny bagienne, z których wiele uprawianych jest w akwariach, rosną doskonale przez długi czas w zanurzeniu w płytkiej wodzie. Jednakże przy długotrwałym zanurzeniu na większe głębokości, powyżej 1 m – większość z nich ginie już po kilku miesiącach.

Existuje nějaká limitující výška nádrže pro pěstování rostlin v akváriu? Byl jsem překvapen tady v botanické zahradě i v zahradě zoologické – nádrže jsou vysoké 80 – 120 cm a při tom rostliny nádherně rostou.
Ano, existuje a je možno se na to dívat dvěma způsoby, tj. na praktickém základě a teoreticky. V typických domácích akváriích vestavěných do nábytku, stěn apod. nebo volně stojících, ale s jednostranným přístupem je maximální hloubka (h = jedna strana pravoúhlého trojúhelníku) v poměru k ruce akvaristy měřené od podpaží k zaťaté pěsti (a = přepona trojúhelníku) a šířky dna akvária (s = druhá strana trojúhelníku). Abychom mohli spočítat hloubku akvária, která bude přiměřená pro naši výšku a pří které budeme moct pohodlně pracovat, využijeme Pythagorovu větu, která říká, že v pravoúhlém trojúhelníku je suma čtverců stran (s2 + h2) rovna čtverci přepony tohoto pravoúhlého trojúhelníku (a2) /s2+h2=a2. Po úpravě a dosazení veličin do rovnice si pak můžeme spočítat maximální hloubku (h) akvária. Pro vysoké lidi (180-190 cm) je to přibližně 50-55 cm. Samozřejmě, pokud budeme používat speciální pinzety na sázení rostlin a dlouhé nůžky na zastřihování, můžeme si tu hloubku ještě zvětšit

(Poznámka překladatelů: ještě bychom mohli připočítat hloubku dna, někdo dá pár centimetrů někdo jde i do desítek :-) ).

Získaná hloubka vody (cca 42-48 cm) je vhodná pro většinu druhů rostlin pěstovaných v akváriích. Nicméně pro většinu drobných rostlin tvořících trávníčky na dně a cejlonských kryptokoryn (Cryptocoryne) je příliš velká, a naopak příliš malá pro velké valisnerie (Vallisneria), aponogetony (Aponogeton) nebo šípatkovce (Echinodorus). Takže, pro některé rostliny by akvária měla být spíše mělčí a pro jiné může být hlubší.

Teoretické akvárium může být tak hluboké, do jaké hloubky dokáží v přírodě růst rostliny, které by v něm byly pěstované, pokud jim zajistíme dostatečně silné osvětlení. Nicméně, tak hluboké akvárium je pak problematické čistit a proto se taková nedělají.

Pod pojmem "rostliny" mám na mysli cévnaté rostliny ze skupin stonkových rostlin (elodeidy) a lekníny (nymfeiny). V čisté vodě rostou lekníny ještě v hloubce 2,5 m, některé ze stonkových najdeme až do hloubek 3-4 m, přičemž většina z nich je do 1,5-2 m. Nižší rostliny najdeme i ve větších hloubkách. Emersní bahenní rostliny, které jsou často pěstovány v akváriích, rostou dobře když jsou dlouho ponořené v mělké vodě. Nicméně při dlouhodobém ponoření ve větších hloubkách, nad 1 m z nich pak většina umírá již po několika měsících.

21/26 Czy uważasz, że urządzenie do dawkowania CO2 powinno znajdować się w każdym zbiorniku roślinnym, podobnie jak dzisiaj jest powszechne oświetlenie, wydajne filtry do wody, itp.?
Węgiel zawarty w dwutlenku węgla i wodorowęglanach jest podstawowym budulcem roślin i stanowi ok. 45-50 % ich suchej masy. Rośliny żyjące w środowisku wodnym pobierają dwutlenek węgla rozpuszczony w wodzie w formie gazowej oraz – przy pomocy enzymu, jakim jest anhydraza wodorowęglanowa – zawarty w wodorowęglanach. Pomimo bardzo dobrej rozpuszczalności jego dostępność i zawartość w wodzie jest niższa jak w atmosferze i waha się w granicach od 0,0006 do 0,06% w zimnych wodach (w atmosferze 0,02–0,05%).

Coraz większa dostępność atrakcyjnych roślin skłania wielu akwarystów do zwiększania obsady roślinnej w akwariach. Szczególnie widać to w zbiornikach typu holenderskiego oraz w zbiornikach krajobrazowych, w których rośliny są tak stłoczone, że nie widać podłoża. Przy silnym oświetleniu rośliny intensywnie asymilując pochłaniają prędko cały dostępny gaz i następuje jego deficyt; staje się on czynnikiem ograniczającym (czynnik minimum) wzrost roślin. Tak więc w uprawach akwariowych roślin (w akwariach roślinnych) należy wzbogacać wodę w dwutlenek węgla.

Wzbogacając wodę w ten gaz należy mieć na uwadze twardość wody, zawartość w niej dwutlenku węgla oraz należy kontrolować odczyn aby nie doprowadzić do nadmiernego jej zakwaszenia co niekorzystne jest zarówno dla roślin jak i dla ryb.

Myslíš si, že zařízení na dávkování CO2 by mělo být v každé rostlinné nádrži, stejně jako je dnes běžné osvětlení, výkonná filtrace vody apod.?
Uhlík obsažený v oxidu uhličitém a hydrogenuhličitanu je základní složkou rostlin a představuje asi 45-50 % jejich sušiny. Rostliny žijící ve vodě získávají oxid uhličitý rozpuštěný ve vodě v plynné formě a z uhličitanů za pomocí enzymů, jakými jsou karbonická anhydráza (anhydráza kyseliny uhličité, karbonátdehydratáza). Přes velmi dobrou rozpustnost je dostupnost a obsah ve vodě nižší než v atmosféře (ve vzduchu) a pohybuje se v rozmezí od 0,0006 do 0,06 % ve studených vodách (ve vzduchu 0,02 – 0,05%).

Zvyšující se dostupnost atraktivních rostlin vede akvaristy ke zvyšování hustoty osazení rostlinami v akváriu. Je to zvláště dobře vidět v holandských akváriích a také v krajinných akváriích, ve kterých jsou rostliny osázeny tak hustě, že není vidět dno. Při silném osvětlení rostliny intensivně absorbují všechen dostupný plyn a nastává jeho deficit, čímž se stává limitujícím faktorem pro růst rostlin. Takže při pěstování akvarijních rostlin (v rostlinných akváriích) je potřeba obohacovat vodu oxidem uhličitým.

Při obohacování vody tímto plynem je potřeba sledovat tvrdost vody, obsažený v ní CO2, a také pH, aby nedošlo k nadměrnému okyselení, které je nevhodné jak pro rostliny, tak i pro ryby.